De renovatie van het stadhuis is volop bezig en daarbij worden ook 20 losse schilderijen hersteld en geconserveerd. Dat gebeurt bij IPARC, een gespecialiseerd atelier in Kampenhout, tussen Brussel en Leuven. Zeven restaurateurs van de firma Iparc zullen er twee jaar zoet zijn met de negentiende-eeuwse portretten.
Het International Platform for Art Research & Conservation of kortweg IPARC restaureert alle losse schilderijen van het stadhuis. Bij IPARC werken 19 ‘meesters in de conservatie en restauratie’ uit heel verschillende disciplines (oude meesters, textiel, steen, metaal, hout, papier en foto,…) onder één dak. In het schilderijenatelier werkt Obrecht De Boer momenteel met 6 collega’s aan de restauratie van een eerste reeks schilderijen uit het stadhuis.
Met een grote vrachtwagen worden alle twintig losse schilderijen van het stadhuis naar een atelier in Kampenhout gebracht. Eens daar gaan Obrecht en zijn collega’s aan de slag om de grote, historische werken van kop tot teen te restaureren.
“We fixeren eventuele opstuwingen in de verflaag en doen een volledige oppervlaktereiniging. Oude vernislagen zijn vaak vergeeld of hebben last van ‘blindslag’: ze worden ondoorzichtig onder invloed van vocht. Dat halen we weg. Ook vervormingen of scheurtjes en gaatjes in de doeken worden hersteld. Oude restauraties gebeurden soms met verven die niet geschikt zijn, bijvoorbeeld doordat ze zuren bevatten die invreten op het werk. De schade lijkt mee te vallen, er zijn geen ‘charlatans’ aan het werk geweest. Toch moeten we die restauraties verwijderen en opnieuw doen. Nadien brengen we een nieuwe vernislaag aan en zetten we het doek terug vast in de lijst. Ook de lijsten zelf worden gereinigd, vernist, en bijgewerkt waar nodig”.
De opdracht zal in totaal 2 jaar tijd in beslag nemen. “Het zijn allemaal portretten van groot formaat. Ze zijn zeker twee meter hoog en meer dan een meter breed”, zegt Obrecht.
“De vooral negentiende-eeuwse schilders die ze gemaakt hebben zijn misschien minder beroemd dan de geportretteerden zoals Pieter-Paul Rubens of prinses Charlotte van Oranje, maar toch. Dat laatste is bijvoorbeeld in 1875 geschilderd door Nicaise De Keyser die ook in de grote inkomhal van het KMSKA sleutelwerken heeft hangen. Ook de De Keyserlei werd naar hem vernoemd”. Eerder stond Iparc ook al in voor de restauratie van 41 schilderijen, de houten lambrisering en enkele stenen elementen van de Carolus Borromeuskerk in 2016.
Op de werf van het stadhuis zelf stripten zo’n 25 arbeiders al alles wat na de restauratie niet bewaard zal worden. Zo kwamen bij de verwijdering van oude bepleistering de bouwmaterialen die in de zestiende eeuw gebruikt werden, bloot te liggen. Op de gelijkvloerse verdieping vonden ze zo ontlastingsbogen in het metselwerk terug en op de tweede verdieping natuurstenen deur- en raamomlijstingen. Die elementen blijven bewaard maar zullen na de restauratiewerken niet meer overal te zien zijn. In de wijnkelder werd een zestiende-eeuws vloer ontdekt. Er wordt momenteel onderzocht of die elders hergebruikt kan worden.
Tot september 2019 wordt er ook gewerkt aan het dak en twee nieuwe hoge ruimtes op de tweede verdieping, waar een centrale glazen koepel moet zorgen voor een ‘verlicht verdiep’. De buitengevel wordt gereinigd en hersteld. De holtes en scheuren in de gevel worden opnieuw gevuld met stukjes rood marmer. Die stukjes worden eerst in 3D-uitgetekend en dan met een robotlaser speciaal op maat gesneden. De hele verbouwing zal duren tot in 2020.